Ποιο μπορεί να είναι το επόμενο βήμα σου;

Ποιο μπορεί να είναι το επόμενο βήμα σου;
(Next?) 

Αυτό που χαρακτηρίζει αρκετές «θεραπευτικές» (ιατρικές, ποιμαντικές, ψυχοθεραπευτικές) συναντήσεις είναι η επιμονή του  ατόμου που αναζητάει βοήθεια να εστιάσει τη συζήτηση στις κακοπάθειες που έχει υποστεί στο παρελθόν, ή αυτές που περνάει στην τωρινή του ζωή˙ τις διάφορες δυσκολίες του, τις αρρώστιες, τις αδικίες, τις χαμένες ευκαιρίες, τις απώλειες που έχει υποστεί.  Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει μια μέγιστη ανάγκη να εκφράσει κανείς τον πόνο που συνδέεται με αυτές, είτε είναι πραγματικές, είτε υποκειμενικές. Η έλλειψη εμπιστοσύνης, η απομόνωση και ή μοναξιά που επικρατούν στη σημερινή κοινωνία εντείνουν αυτή την ανάγκη, αλλά, επίσης, η σαθρή δομή τις σημερινής κοινωνίας, όπου εκλείπουν οι γνήσιες και αληθινές ανθρώπινες σχέσεις, δημιουργεί μια ναρκισσιστική προσέγγιση των πραγμάτων, που καλλιεργεί την εμμονή στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο καθένας στη ζωή του.   

Αναμφίβολα, μια αναδρομή στο «ιστορικό» παρελθόν της ζωής του «πάσχοντα» είναι απαραίτητη ώστε αυτός να γίνει πιο κατανοητός σε εκείνον που προσπαθεί να τον βοηθήσει. Μάλιστα, μια δομημένη αναδρομή είναι απαραίτητη γι’ αυτόν που υποφέρει, διότι θα τον βοηθήσει να κατατάξει τα σημαντικά γεγονότα της ζωής του σε ένα νέο πλαίσιο  και να γνωρίσει τον εαυτό του καλύτερα.

Το πρόβλημα αρχίζει  όταν κάποιος επιμένει και ανακυκλώνει τα αρνητικά γεγονότα της ζωής του.  Πρόκειται για μια ναρκισσιστική συμπεριφορά, που δεν επιτρέπει στον πάσχοντα να αναγνωρίσει τις θετικές ευλογίες που του έχουν δοθεί και τις δυνατότητες που υπάρχουν στο να αλλάξει τις συνθήκες που βιώνει. Όσο θα επιμένει σ’ αυτόν τον αρνητικό τρόπο συμπεριφοράς και επικοινωνίας, τόσο θα γίνεται δύστροπος, επιθετικός, μεμψίμοιρος, κουραστικός, και στο τέλος ανεπιθύμητος. Είναι σαν να επιμένει σε μια αρνητική συμπεριφορά ώστε να  νιώθει ότι είναι το θύμα των καταστάσεών του. Με αυτόν τον τρόπο, θα μείνει καθηλωμένος στη μοναξιά του και δεν θα θελήσει να αλλάξει τίποτε στη ζωή του.

Διερωτάται κανείς, με αυτή τη συμπεριφορά, αν μπορεί κάποιος να ακούσει το «Σήμερον τὸ πικρὸν ὕδωρ … εἰς γλυκύτητα μεταποιεῖται τῇ τοῦ Κυρίου παρουσίᾳ. Σήμερον τοῦ παλαιοῦ θρήνου ἀπηλλάγημεν καὶ ὡς νέος Ἰσραὴλ διεσώθημεν. Σήμερον τοῦ σκότους ἐλυτρώθημεν, καὶ τῷ φωτὶ τῆς θεογνωσίας καταυγαζόμεθα. Σήμερον ἡ ἀχλὺς τοῦ κόσμου καθαίρεται τῇ ἐπιφανείᾳ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν» – αν πιστεύει ότι υπάρχει η δυνατότητα να αλλάξει η ζωή του, παρ’ όλες τις δυσκολίες του.

Πάντως, μετά τη Βάπτισή Του στον Ιορδάνη, ο Ιησούς επιβεβαιώνει όχι απλώς τη δυνατότητα που υπάρχει, αλλά την ανάγκη να αλλάξουμε τη ζωή μας, λέγοντας: «Μετανοείτε˙ έφτασε η βασιλεία του Θεού». Δηλαδή, «αναθεωρήστε και αλλάξτε τον τρόπο ζωής σας, ώστε να ζήσετε μια νέα ζωή, που έχει αφετηρία τον Ποιητή της Ζωής της Αιώνιας».

Όταν με προσεγγίζει κάποιος για «να πει τον πόνο του», τον ακούω με μεγάλη προσοχή και προσπαθώ να κατανοήσω αυτό που τον απασχολεί. Τον αφήνω να μου διηγηθεί όλα όσα έχει περάσει στο παρελθόν, καθώς και εκείνα που βιώνει σήμερα. Με διάκριση, προσπαθώ να τον βοηθήσω να δει ότι όλα αυτά τον έχουν επηρεάσει, όπως και τις επιπτώσεις που είχαν στην προσωπική του υπόσταση, στις διαπροσωπικές του σχέσεις, ακόμη και στη σχέση του με τον Θεό. Όταν όμως επιμένει στις κακοπάθειες του παρελθόντος του ή στις δυσάρεστες καταστάσεις που βιώνει τώρα, τον σταματάω και τον ρωτάω: «Next?» (δηλ. «Παρακάτω. Ποιο θα είναι το επόμενο βήμα σου; Τι θα να κάνεις για να αλλάξει η κατάστασή σου;») 

Εδώ, θυμάμαι τη συζήτηση που είχε ο Φρόδο με τον Γάνδαλφ  στο βιβλίο  Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, Η Συντροφιά του Δαχτυλιδιού, του Τολκιν.  Περιγράφοντας ένα δυσάρεστο γεγονός που είχε συμβεί, ο Φρόδο λέει στον Γάνδαλφ:  «Μακάρι να μη γινόταν αυτό στην εποχή μου». Ο δε Γάνδαλφ απαντά: «Κι εγώ, και όλοι όσοι ζουν και βλέπουν αυτό στις μέρες μας. Αλλά δεν είναι γι’ αυτούς να αποφασίσουν αν έπρεπε ή δεν έπρεπε να γίνει. Αυτό που ο καθένας μας πρέπει να αποφασίσει είναι τι πρέπει να κάνει με τον χρόνο που του έχει δοθεί».    

Στη ζωή μας, χρειάζεται να κατανοήσουμε ότι «νῦν κρίσις ἐστὶν τοῦ κόσμου τούτου»[1]˙ «ἰδοὺ καιρὸς εὐπρόσδεκτος, ἰδοὺ καιρὸς μετανοίας».[2] Έχουμε την ευθύνη και τη δυνατότητα ν’ αλλάξουμε πράγματα στη ζωή μας. Όχι όλα ίσως, αλλά αρκετά. Έχουμε και τη δυνατότητα να χαρούμε πράγματα στη ζωή μας. Όχι κάτι φαντασμαγορικό, αλλά απλό, όμορφο, ουσιαστικό, αληθινό. Το σημαντικό δεν είναι να ζήσουμε «κάτι» αλλά να το ζήσουμε τη ζωή μας με κάποιον. Αν ψάξουμε, κυρίως μέσα από την προσευχή, θα μας αποκαλυφθούν οι δυνατότητες και ο τρόπος με τον οποίο μπορούμε ν’ αλλάξουμε τη ζωή μας. Αρκεί να το θέλουμε.

π. Σταύρος Κοφινάς

[1] Ιω. 12,31.
[2] Ιδιόμελον των Αποστίχων του Εσπερινού της Κυριακής της Τυρινής, εις το Λυχνικόν.

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ